နိုဝင်ဘာ ၁၆ ရက်နေ့က ပြည်တွင်းပြည်ပ သတင်းစာ ဆရာများအား ဖိတ်ကြား၍ နိုင်ငံတော် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့၏ သတင်းထုတ်ပြန်ရေး အဖွဲ့က ( ၁၂ ) ကြိမ်မြောက် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ ပြုလုပ်ရာ၌ ရှေးဦးစွာ ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိူင်ငံတော် အစိုးရ၏ နိူင်ငံခြားရေးမူဝါဒနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ရှင်းလင်းပြောကြားရာတွင် “ ယခုတလော နိုင်ငံခြား အသံလွှင့်ဌာန အချို့မှ လည်းကောင်း၊ မိမိတို့နှင့် နီးစပ်ရာ ပုဂ္ဂိုလ်များထဲမှ လည်းကောင်း၊ အသံများ ထွက်လာသည်ကို ကြားသိရကြောင်း၊ ယင်းထွက်ပေါ်လာသည့် အသံများမှာ နယ်စပ်ဒေသတွင် သောင်းကျန်းသူများ စုပေါင်း ဖွဲ့စည်းထားသော အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီတပ်ပေါင်းစု ( မဒတ ) အဖွဲ့သည် ပြည်ပြေး အဖွဲ့မှ ပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် ပူးပေါင်း၍ ဆန့်ကျင်ရေး လုပ်ငန်းများ ပြုလုပ်ရန် မဟာဗျူဟာတစ်ရပ် ချမှတ် ဆောင်ရွက်လျက် ရှိကြောင်း၊ ထိုသို့ ဆောင်ရွက်မှုများကြောင့် မြန်မာနိူင်ငံ၏ နိူင်ငံခြားရေး မူဝါဒကို ထိခိုက်နိူင်သည့်အတွက် ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိူင်ငံ၏ နိူင်ငံအစိုးရအနေဖြင့် ထားရှိသော နိူင်ငံခြားရေးဝါဒ ပြောင်းလဲနိူင်ဖွယ်ရှိကြောင်း၊ ယင်းကိစ္စနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ယနေ့မနက်ပိုင်းတွင်လည်း ဗွီအိုအေ အသံလွှင့်ဌာနက သတင်းများ ထုတ်လွှင့်ခဲ့ကြောင်း၊ မိမိတို့ အနေဖြင့် ရှင်းလင်း ပြောကြားလိုသည်မှာ မြန်မာနိူင်ငံ၏ နိူင်ငံခြားရေး မူဝါဒကို ပြောင်းလဲမည် မဟုတ်ကြောင်း၊ ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲ နေထိုင်ရေး မူကြီးငါးချက်နှင့်အညီ အိမ်နီးချင်းနိူင်ငံများနှင့် မတရားမှုများ ဖြစ်ပေါ်လာပါက သံတမန်နည်းအရ လည်းကောင်း၊ အခြားနည်းလမ်းများအရ လည်းကောင်း လိုအပ်သလို ဆောင်ရွက်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ” ရှင်းလင်း ပြောကြားသွားသည်ကို ကြားသိရ ပေသည်။
မြန်မာလူမျိုးများသည် ဖော်ရွေပျူဟာသော၊ ရိုးသားစင်ကြယ်သော၊ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးတတ်သော လူမျိုးများ ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာလူမျိုးများနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံဖူးသူ နိူင်ငံခြားသားများက ချီးကျူးခဲ့ကြပါသည်။ သူတို့၏ စာအုပ်များ၊ ဆောင်းပါးများ၊ မိန့်ခွန်းများ၊ ဟောကြားချက်များတွင် အတိအလင်း ထည့်သွင်း ဖော်ပြတတ်ကြပါသည်။ ဤသို့ ဖော်ရွေချစ်ကြည်တတ်သော ပကတိ ရိုးသားစင်ကြယ်သော မြန်မာလူမျိုးများသည် ၁၉၄၈ ခုနစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၄ ရက်နေ့ နိူင်ငံအချုပ်အခြာ အာဏာပိုင် လွတ်လပ်သော နိူင်ငံတစ်နိူင်ငံ ဖြစ်လာသည့် အချိန်မှ စ၍ ကြားနေရေး နိူင်ငံခြားရေးဝါဒ၊ ဘက်မလိုက်နိူင်ငံခြားရေးဝါဒ၊ လွတ်လပ်၍တက်ကြွသော နိုင်ငံခြားရေးဝါဒကို အစဉ်တစိုက် ကျင့်သုံးခဲ့ကြပေသည်။ ယခင်က ကြားနေရေးဝါဒဟူ၍ သုံးစွဲခဲ့သော နိူင်ငံခြားရေးဝါဒ ကို ဘက်မလိုက် နိုင်ငံခြားရေးဝါဒဟု ပြောင်းလဲ သုံးစွဲခဲ့သည်။ ထိုမှတစ်ဖန် လွတ်လပ်သော နိူင်ငံခြားရေးဝါဒ ၊ ထိုမှတစ်ဆင့် လွတ်လပ်၍ တက်ကြွသော နိူင်ငံခြားရေးဝါဒ ဟု အခေါ်အဝေါ် အသုံးအနှုန်း ပြောင်းလဲခဲ့သည်။
ကမ္ဘာတွင် နိုင်ငံရေးအုပ်စု၊ နိုင်ငံအလိုက်အုပ်စု၊ စီးပွားရေးအုပ်စု၊ စစ်ရေးအုပ်စုကြီးများ ကွဲပြား ခြားနားလျက် ရှိရာတွင် နိုင်ငံငယ် အများအပြားသည် ထိုအုပ်စုကြီးတစ်ခုခုကို တွယ်မှီနေရင်း အခြားပြိုင်ဘက်အုပ်စု၏ ငြူစူရန်လိုခြင်း ခံရတတ်ပေသည်။ ဤအတွေ့အကြုံများအရ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံငယ်များစွာ (ဝါ) ဖွံ့ဖြိုးဆဲနှင့် ဖွံ့ဖြိုးမှုနည်းပါးသော နိူင်ငံများသည် ဘက်မလိုက် နိူင်ငံခြားရေး ဝါဒကို ကိုင်စွဲကျင့်သုံးကာ အုပ်စုများတွင် ပါဝင်ခြင်း၊ ဘက်လိုက်ခြင်း မပြုဘဲ ကြားနေခဲ့ကြပေသည်။
လွတ်လပ်ရေး ရရှိလာခဲ့ပြီးနောက် မြန်မာနိူင်ငံသည် ကမ္ဘာ့နိူင်ငံများ စုပေါင်း၍ ကမ္ဘာ့အရေးအရာများကို နိူင်ငံရေးအရ ဖြေရှင်းညှိနှိုင်း ဆုံးဖြတ် ဆောင်ရွက်ပေးနိူင်မည့် ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ကြီးသို့ ၁၉၄၈ ခုနစ်မှာပင် ဝင်ခဲ့ပေသည်။ ကမ္ဘာတွင် အထင်ကရ ဖြစ်နေသည့် ဝါဆော စစ်စာချုပ်အဖွဲ့နှင့် နာတိုး၊ ဆီးတိုး၊ ဆင်တိုး စစ်အုပ်စု များတွင် လုံးဝပါဝင်ပတ်သတ်ခြင်း မပြုဘဲ လွတ်လပ်၍ တက်ကြွသော နိူင်ငံခြားရေးဝါဒကို ကျင့်သုံးခဲ့ပေသည်။
လွတ်လပ်၍ တက်ကြွသော နိူင်ငံခြားရေးဝါဒဖြစ်သည့်အတိုင်း ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ အရေးအရာ၊ ကမ္ဘာ့ပြည်သူများ အရေးအရာ၊ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းသာယာရေး အရေးအရာတို့တွင် နှောင်ကြိုးအငင် မခံဘဲ လွတ်လွတ်လပ်လပ် တက်တက်ကြွကြွပင် ပါဝင်ကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်ခဲ့ပေသည်။ ၁၉၆၈ ခုနစ်တွင် ချက်ကိုစလိုဗေးကီးယား နိူင်ငံအတွင်းသို့ ဝါဆော စစ်စာချုပ် အဖွဲ့ဝင် နိူင်ငံများမှ စစ်တပ်ကြီးဖြင့် ဝင်ရောက်ခဲ့ခြင်းကို မြန်မာနိူင်ငံက စိတ်မချမ်းမမြေ့ ဖြစ်ရကြောင်းဖြင့် ဆန့်ကျင် ကြေညာခဲ့ပေသည်။ အင်ဒိုချိုင်းနား ဒေသ ဗီယမ်နမ် စစ်ပွဲကာလတွင် အမေရိကန်က တုန်ကင် ပင်လယ်ကွေ့၌ ရေမြုပ် မိုင်းဗုံးများ ထောင်သည့် ကိစ္စကိုလည်း ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ခဲ့ပေသည်။ ဤသည်မှာ လွတ်လပ်သော နိူင်ငံခြားရေးဝါဒ ၏ အနှစ်သာရတစ်ခုပမာ ပြုလိုက်ရခြင်း ဖြစ်ပေသည်။
မြန်မာ့နိူင်ငံခြားရေးဝါဒသည် အမှီအခိုကင်းခြင်း၊ အုပ်စုဖွဲ့မှု လက်မခံခြင်း၊ အုပ်စုဘက်မလိုက်ခြင်း စသည့်သွင်ပြင် လက္ခဏာများဖြင့် ပြုစေ၏။ သို့ရာတွင် ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူ ယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေး၊ တစ်နိူင်ငံ၏ နယ်မြေ တည်တံ့မှုနှင့် အချုပ်အခြာ အာဏာ ပိုင်မှုကို တစ်နိူင်ငံက လေးစားရေး၊ တစ်နိူင်ငံနှင့် တစ်နိူင်ငံ ပြည်တွင်းရေး ကိစ္စများတွင် ဝင်ရောက် စွက်ဖက်ခြင်း မပြုရေး၊ တစ်နိူင်ငံနှင့် တစ်နိူင်ငံ တန်းတူမှု ရှိရန်နှင့် နှစ်ဦးနှစ်ဖက် အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေရေး၊ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေး၊ လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေး၊ ကိုလိုနီစနစ် ပပျောက်ချုပ်ငြိမ်းရေး၊ အသားအရောင် ခွဲခြားမှု ဆန့်ကျင်ရေး၊ တစ်နိူင်ငံနှင့် တစ်နိူင်ငံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး၊ လူသားအချင်းချင်း ချစ်ကြည်ရေး စသည့် ကျင့်ဝတ်များကို တိတိကျကျ ကျင့်သုံးခဲ့ပေသည်။
နှစ်စဉ် ကျင်းပမြဲဖြစ်သော ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံတွင် မြန်မာကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်များ ပြောကြားခဲ့သမျှ မိန့်ခွန်း၊ မြန်မာအစိုးရ တာဝန်ရှိပုဂ္ဂိုလ်များက အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အစည်းအဝေး၊ ညီလာခံများ၌ ပြောကြားခဲ့သမျှ မိန့်ခွန်း၊ မြန်မာနိူင်ငံ အကြီးအကဲများ ပြည်ပတွင် လည်းကောင်း၊ ပြည်တွင်း၌ ဧည့်သည်တော် နိုင်ငံခြားခေါင်းဆောင် အကြီးအကဲများနှင့် တွေ့ဆုံရာ၊ ဧည့်ခံရာ၊ ဆွေးနွေးရာ၌ ပြောကြားခဲ့ကြသည့် မိန့်ခွန်းများနှင့် နှစ်နိူင်ငံပူးတွဲကြေညာချက် စသည်များတွင်လည်းကောင်း၊ မြန်မာနိူင်ငံ၏ တည့်မတ်သော လွတ်လပ်၍ တက်ကြွသည့် နိူင်ငံခြားရေးဝါဒကို အမြဲထင်ဟပ် ဖော်ပြခဲ့ကြသဖြင့် ကမ္ဘာက လေးစားခဲ့ကြပြီး ဖြစ်ပေသည်။
မြန်မာသတင်းစာ ရေဒီယို အသံလွင့်ဌာန စသည်တို့မှလည်း ဤနိူင်ငံခြားရေးဝါဒကို တိတိကျကျ လိုက်နာကာ ရေးသား လွှင့်ထုတ်ခဲ့ပေသည်။ မြန်မာသတင်းစာများနှင့် မြန်မာ့အသံတို့တွင် နိူင်ငံခြား သတင်းများကို ဖော်ပြရာတွင်ပင် တစ်ဖက်သက်ပင်းသော၊ မှားယွင်းစွာ နိူင်ငံတစ်ခုခုကို အပြစ်တင် ပုတ်ခတ်သော သတင်းမျိုး ဖော်ပြခြင်း မပြုခဲ့ပေ။ နှစ်ခြမ်းကွဲ နိူင်ငံများနှင့် ပတ်သတ်၍ အထူး ဂရုစိုက်ကာ မပါဝင်အောင် ရှောင်ကြဉ်ခဲ့ကြပေသည်။
နိူင်ငံအချင်းချင်း၏ ပြဿနာများကို ငြိမ်းချမ်းစွာ ဖြေရှင်းရေး၊ ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေး၊ လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေး၊ အသားအရောင် ခွဲခြားမှု ဆန့်ကျင်ရေးနှင့် ကိုလိုနီစနစ် ပပျောက်ရေး တို့တွင် မြန်မာနိူင်ငံသည် တက်ကြွစွာ ပါဝင်လှုပ်ရှား ဆောင်ရွက်ခဲ့ ပေသည်။ အာရပ် – အစ္စရေး ပြဿနာ၊ ကျူးဘား ပြဿနာ၊ ဗီယမ်နမ် ပြဿနာ၊ ချက်ကိုစလိုဗက် အရေးအခင်း၊ နမီးဘီးယား ပြဿနာ၊ တောင်အာဖရိကမှ အသားအရောင် ခွဲခြားမှု ပြဿနာ၊ နှစ်ပိုင်းခွဲ နိူင်ငံများအနက် တစ်ပိုင်းကို ကုလသမဂ္ဂ ဝင်ခွင့်ပြုပြီး ကျန်တစ်ပိုင်းကို ဝင်ခွင့်မပြုသည့် ပြဿနာ၊ ကမ္ဘာ့နိူင်ငံငယ်များ ခါးစည်းခံနေရသည့် စီးပွားရေး ပြဿနာ နှင့် ကြွေးမြီး ပြဿနာ စသည့် ရေးရာများတွင် မြန်မာနိူင်ငံသည် ထက်မြက်တက်ကြွစွာဖြင့် မိမိ၏ သဘောထားအမှန်ကို တင်ပြခဲ့ပေသည်။ ကမ္ဘာ့ပြည်သူများနှင့် ကမ္ဘာ့နိူင်ငံများကို အကျိုးရှိစေသည့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ စာချုပ်စာတမ်း များတွင် မြန်မာနိူင်ငံသည် ပါဝင် လက်မှတ်ရေးထိုးကာ ထိုသဘောတူချက်များကို လက်ခံ ကျင့်သုံးခဲ့ပေသည်။ ကုလသမဂ္ဂ ပဋိညာဉ် စာတမ်းပါ အချက်များကိုလည်း လိုက်နာကျင့်သုံးခဲ့ပေသည်။
မြန်မာနိူင်ငံသည် ကမ္ဘာ့ပြည်သူများနှင့် ရင်းနှီးချစ်ကြည်စွာ ဆက်ဆံရေး၊ အထူးသဖြင့် အိမ်နီးချင်းနိူင်ငံများနှင့် မိတ်ဝတ်မပျက် ဆက်ဆံကာ တစ်နိူင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာ နှင့် နယ်မြေ တည်တံ့မှုကို တစ်နိူင်ငံက လေးစားရေး၊ အကျိုးတူ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေး မူဝါဒများ ချမှတ်ကျင့်သုံးဆောင်ရွက်ခဲ့ပေသည်။ အိမ်နီးချင်းနိူင်ငံများအား ပုန်ကန်ခြားနားသည့် မည်သည့် သောင်းကျန်းသူ အဖွဲ့အစည်းကိုမှ မြန်မာ့နယ်မြေအတွင်း လက်ခံထားခြင်းမျိုး လုံးဝ မပြုလုပ်ခဲ့ပေ။
အမေရိကန် ရီပတ်ဘလီကင် ပါတီမှ ဒေါက်တာ ဂျင်မီမော်ဂင်၊ လော့ဖြူ ကိုယ်စားလှယ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဘောင်ဆာရတ်၊ ကမ်ပူူးချားကိုယ်စားလှယ် ဇင်ချမ်း၊ ဗီယမ်နမ် ကိုယ်စားလှယ် ဒေါက်တာ လီဖုန်းဆန် စသူတို့ ဦးစီးသည့် အရှေ့တောင်အာရှ နိူင်ငံများ လွတ်မြောက်ရေး အဖွဲ့အမည်ခံ မြေအောက်ခြေရှုပ်ရေး အုပ်စုတစ်စုကို ၁၉၈၈ ခုနစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၁၉ ရက်နေ့က ရှမ်းပြည်နယ် အရှေ့ပိုင်း မိုင်းဖြတ်မြို့နယ် တစ်နေရာ၌ တွေ့ရှိသဖြင့် တပ်မတော်မှ တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းခဲ့သည့် သတင်းသည် အထက်ပါ အချက်ကို လက်တွေ့ သက်သေထူပြလိုက်ရာ ရောက်ပေသည်။
အိမ်နီးချင်းနိူင်ငံများနှင့် ပတ်သတ်၍ အထူး အလေးထား ဆောင်ရွက်ခဲ့သော သာဓက များစွာရှိပေသည်။ ကုလသမဂ္ဂတွင် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိူင်ငံ ပါဝင်ခွင့် ရရှိရေးကို အစဉ်တစိုက် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပေသည်။ လောနိူင်ငံနှင့် ပတ်သတ်၍ ၁၄ နိူင်ငံ စုဝေးသော ဂျီနီဗာ အစည်းအဝေး စာချုပ်ကို မြန်မာနိူင်ငံမှ ပါဝင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပေသည်။ ၁၉၆၂ ခုနစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၀ ရက်နေ့တွင် ကိုလံဘိုမြို့၌ ကျင်းပသည့် တရုတ် – အိန္ဒိယ နယ်စပ်ပြဿနာ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဖြေရှင်းရေးအတွက် အဖြေရှာသော အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက် ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ ဗီယမ်နမ်စစ်ပွဲ ပြီးဆုံးရေး၊ စစ်ပွဲတွင် ဓာတ်ငွေ့မသုံးစွဲရေး၊ အင်ဒိုချိုင်းနားနိူင်ငံများ အတွက် ဂျီနီဗာ ကွန်ဖရင့်ကဲ့သို့သော ကွန်ဖရင့်များ ကျင်းပရေးတို့ကို မြန်မာက အစဉ်တစိုက် တောင်းဆို ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ အိမ်နီးချင်းနိူင်ငံများနှင့် နယ်နိမိတ်ကိစ္စ အပါအဝင် အရေးကိစ္စမှန်သမျှ မိတ်ဆွေပီသစွာ ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ပေသည်။ အိမ်နီးချင်းနိူင်ငံများ အပါအဝင် ကမ္ဘာ့နိူင်ငံများနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဖလှယ်ရေး၊ စီးပွားရေး ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေး စသည့် နှစ်နိူင်ငံ အကျိုးပြု ကိစ္စ အမြောက်အမြားကို ပီပြင်စွာ ဆောင်ရွက်ခဲ့၊ ဆောင်ရွက်ဆဲ၊ ဆောက်ရွက်လတ္တံ ဖြစ်ပေသည်။
ဤသို့ ရေပက်မဝင်အောင် အကွက်စေ့လှသော လွတ်လပ်၍ တက်ကြွသည့် မြန်မာ့နိူင်ငံခြားရေးဝါဒကို မြန်မာနိုင်ငံသို့ အလည်အပတ် လာရောက်ခဲ့သော ကမ္ဘာ့နိူင်ငံများစွာတို့မှ နိူင်ငံအကြီးအကဲ ခေါင်းဆောင်များက ချီးကျူးပြောကြားခဲ့ကြသည်။ ကမ္ဘာ့စာနယ်ဇင်းများကလည် ချီးကျူးဝန်ခံခဲ့ကြသည်။ ထိုသို့ ဝေဖန်ရေးသားခဲ့ကြသည့် ကမ္ဘာ့သတင်းစာများအနက် ၁၉၇၁ခု၊ နိုဝင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့ ထုတ် ‘ လန်ဒန်တိုင်း ’ သတင်းစာ အယ်ဒီတာ အာဘော်ကို အောက်ပါအတိုင်း ကောက်နှုတ် ဖော်ပြခြင်းဖြင့် မည်သူမှ နှဲ့၍မရ၊ ကိုင်လှုပ်၍မရ၊ တွန်းလှဲ၍ မရအောင် တိကျခိုင်မာသည့် လွတ်လပ်၍ တက်ကြွသော မြန်မာ့နိူင်ငံခြားရေးဝါဒ၏ တန်ဖိုးကို ပီတိသောမနဿ အပြည့်ဖြင့် ခံစားနိူင်ကြပါစေကုန်။
မောင်ဖိုးမှတ် ရေးသားထားသော လုပ်သားပြည်သူ့နေ့စဉ် ဆောင်းပါးပေါင်းချုပ် အတွဲ(၂) စာအုပ်မှ ကူးယူဖော်ပြသည်။
